காங்கிரஸ் தலைவர் தேர்தலுக்கான வேட்புமனுவை தாக்கல் செய்துள்ளார் சசி தரூர். வேட்புமனு தாக்கல் செய்வதற்கு முன்னதாக, தான் போட்டியிடுவதற்கான காரணங்கள், கட்சிக்கான திட்டங்கள், காந்தி குடும்பத்தின் பங்கு, காங்கிரஸின் எதிர்காலத் தேர்தல் முக்கியத்துவம் குறித்துப் பேசினார். அவர் தனது பலம் மற்றும் பலவீனம் இரண்டையும் உணர்கிறார். அவருடைய நேர்காணல் தொகுப்பு இங்கே.
காங்கிரஸ் தலைவர் தேர்தலில் இருந்து அசோக் கெலாட் வெளியேறியிருக்கிறாரே?
இதுபோன்ற ஒரு விஷயத்தில் நீங்கள் வேட்பாளராகப் போகிறீர்கள் என்றால், யார் போட்டியிட்டாலும் அதை எதிர்கொள்ள நீங்கள் தயாராக இருக்க வேண்டும் என்று நான் எப்போதும் கூறுவதுண்டு. எனவே, என்னைப் பொறுத்தவரை மற்ற வேட்பாளர்களின் அடையாளம் பிரச்சினை இல்லை. காங்கிரஸ் கட்சி வாக்காளர்கள் முன் நான் முன்வைக்க ஏதாவது இருக்கிறதா என்றால், கெலாட் மற்றும் இப்போது திக்விஜய சிங்கைப் பொறுத்தவரை, இவர்கள் இருவரும் நண்பர்கள். நான் மிகவும் பாராட்டியவர்கள்,. அவர்களுடன் நான் மிக மிக நல்ல நட்புடன் இருக்கிறேன்.
திக்விஜய சிங் என்னைப் பார்க்க வந்தபோது நான் ட்விட்டரில் கூறியது போல், காங்கிரஸ் கட்சியைப் பொறுத்த வரையில், இதை போட்டியாளர்களுக்கு இடையேயான சண்டையாக நாங்கள் பார்க்கவில்லை என்பதுதான் எனது நிலைப்பாடு. சக ஊழியர்களுக்கு இடையிலான நட்புரீதியான போட்டியாக இதை நாங்கள் பார்க்கிறோம். அந்த உணர்வில் கட்சியே இறுதி வெற்றியாளராக இருக்க வேண்டும். ஒருவர் அல்லது மற்றொருவர் வெற்றி பெற்று கட்சித் தலைவராக வருவாரா என்பது பிரச்சினை அல்ல. பிரச்சினை என்னவென்றால், இந்தப் நடைமுறையின் மூலம் கட்சி ஆதாயம் அடைய வேண்டும் என்பதுதான். பொதுமக்களின் பார்வையில் இருப்பதாக நான் நினைக்கிறேன்… நாட்டில் இதுவரை எந்தக் கட்சியும் செய்யாத ஒன்றை நாங்கள் செய்கிறோம் என்பதுதான் இது.
இது ஒரு கடினமான தேர்தல் என்று தெரிந்திருந்தும் உங்களை போட்டியிடத் தூண்டியது எது?
கடினமான சவால்களில் இருந்து ஒருவர் பின்வாங்க வேண்டும் என்று நான் நினைக்கவில்லை. வாழ்க்கை சவால்கள் நிறைந்தது. எனது கருத்துப்படி, காங்கிரஸ் கட்சித் தலைவர் தேர்தல் ஒரு கட்சி நடைமுறையாக இருந்தாலும், காங்கிரஸில் பரவலான பொது ஆர்வத்தைத் தூண்டுவதற்கும், எங்கள் கட்சித் தொண்டர்களை உற்சாகப்படுத்துவதற்கும் இது ஒரு வாய்ப்பாக இருக்கிறது. கட்சித் தொண்டர்களால் தேர்ந்தெடுக்கப்பட்ட ஒரு தலைவரைக் கொண்டிருப்பது முக்கியம் என்று நான் நம்புகிறேன்.
இருப்பினும், வழக்கம் போல் வேலைகள் நம்மை எங்கும் வழிநடத்தப் போவதில்லை. இது மிகவும் தெளிவாக உள்ளது. எனவே, இந்த எல்லா காரணங்களுக்காகவும் தேசத்திற்கான நம்பிக்கையான லட்சியப் பார்வையை வெளிப்படுத்தக்கூடிய ஒருவரின் தேவை மற்றும் நமது சமீபத்திய முயற்சிகளுக்கு தடையாக உள்ள அமைப்பு மற்றும் கட்டமைப்பு குறைபாடுகளை சரிசெய்ய சில யோசனைகள் தேவை என்று நான் உணர்கிறேன். அங்குதான் நான் ஏதாவது வழங்குவேன் என்று நம்புகிறேன்.
ஜனநாயகப் போட்டிதான் கட்சியை பலப்படுத்தும் என்ற காங்கிரஸ் தலைவர் மற்றும் ராகுல் காந்தியின் கருத்தை நானும் பகிர்ந்து கொள்கிறேன். தனிப்பட்ட முறையில், ஒருவர் எதையாவது உறுதியாக நம்பினால், அதற்காக ஒருவர் வேலை செய்யத் தயாராக இருக்க வேண்டும் என்று நான் எப்போதும் உணர்ந்திருக்கிறேன். எனது தனிப்பட்ட வாழ்க்கையிலும், அரசியல் வாழ்க்கையிலும் என்னை வழிநடத்திய அணுகுமுறை இது. அதனால், நான் இந்த பணியை விட்டு விலகப் போவதில்லை.
சரியானதைச் செய்வதற்கான உங்கள் நம்பிக்கைகளின் தைரியம் உங்களிடம் உள்ளது, பின்னர் சாத்தியமான முடிவைப் பொருட்படுத்தாமல் நீங்கள் அதைச் செய்கிறீர்கள். நான் பயங்கரமான தத்துவமாக ஒலிக்க விரும்பவில்லை, ஆனால் கீதை அதை நமக்குக் கற்பிக்கிறது, அது நிச்சயமாக நான் வாழ்ந்த ஒரு தத்துவம்.
உங்கள் பிரச்சாரத்தின் ஒரு பகுதியாக நீங்கள் என்ன பெரிய யோசனைகளை முன்வைக்கப் போகிறீர்கள்?
நான் அதிகாரப்பூர்வமாக வேட்பாளராக ஆன பிறகுதான் தேர்தல் அறிக்கையை வெளியிடுவேன் என்பதால் இப்போது விவரங்களைக் கூற முடியாது. ஆனால் 9,100-க்கும் மேற்பட்ட வாக்காளர்களுக்கு எழுத்துப்பூர்வமாக சில யோசனைகளை வழங்குவேன். எங்கள் கட்சியை சீர்திருத்தம் செய்வதற்கும், மீண்டும் சக்தியூட்டுவதற்கும் நான் முக்கியமான யோசனைகளை வழங்குவேன். முக்கியமாக அதற்குள் அதிகாரத்தை பரவலாக்குவது, கட்சிக்குள் ஆலோசனை வழிமுறைகளை அதிகரிப்பது மற்றும் எங்கள் தொண்டர்களுக்கு அனைத்து மட்டங்களிலும் தலைமையை எளிதாக அணுகும் வாய்ப்பை அளிப்பேன்.
அப்படியானால் நீங்கள் போட்டியிடுவது உங்கள் விமர்சகர்கள் சிலர் சொல்வது போல் வெறும் அறிக்கையை வெளியிடுவதற்காக அல்ல?
நான் வெற்றி வாய்ப்பு இல்லாத தேர்தலில் போட்டியிட்டதில்லை. திருவனந்தபுரத்தில் நான் போட்டியிடுவதற்கு முன்பு தொடர்ச்சியாக 2 தேர்தல்களில் இடதுசாரிகள் வெற்றி பெற்ற தொகுதி அது. பா.ஜ.க எழுச்சி பெற்ற இடமாக இருந்த திருவனந்தபுரத்தில் ஹாட்ரிக் வெற்றிகள், எனது முடிவுகள் இதுவரை எனது அணுகுமுறையை நிரூபித்துள்ளன என்பதை உங்களுக்குச் சொல்லும்.
இந்த கேள்வி ஒரு அறிக்கையை வெளியிடுவது போன்ற தலைமையின் அதிகாரப்பூர்வ வேட்பாளர் இருப்பார் என்ற அனுமானத்தின் பின்னணியில் சிலர் முன்வைக்கும் வாதமாக நான் இதை நினைக்கிறேன். அப்படி எதுவும் இல்லை என்பது தெளிவாகத் தெரிவிக்கப்பட்டுள்ளது. மேலும், நேற்று திக்விஜய சிங்கூட என்னைப் பார்க்க வந்தபோது, காங்கிரஸ் தலைவர் பதவிக்கு எந்த ஒரு சிறப்பு ஆதரவு வேண்டாம் என்று நான் சொன்னதையே தனக்குச் சொன்னதாகக் கூறினார். நேரு குடும்பம் இதில் முற்றிலும் நடுநிலை வகிப்பார்கள்.
இது முற்றிலும் சரியான அணுகுமுறை என்று நான் சொல்ல வேண்டும் - இந்தத் தேர்தல் நம்பகத்தன்மையைக் கொண்டிருக்க வேண்டும். கட்சியில் வெற்றியாளர்களின் அதிகாரத்திற்கு சட்டபூர்வமான தன்மையை சேர்க்க வேண்டும் என்றால், சோனியா காந்தி மற்றும் குடும்பத்தினரின் நிலைப்பாடு முற்றிலும் சரியான நிலைப்பாடு என்று நான் நினைக்கிறேன். அந்தச் சூழலில் இருந்து, அவர் ஒரு அறிக்கையை மட்டுமே வெளியிடுகிறார். அவருக்கு வாய்ப்பில்லை என்று இனி யாரும் கூறுவது ஒரு பிரச்னை அல்ல… இங்கு நுழையும் எவருக்கும் வாய்ப்பு உள்ளது.
சோனியா, ராகுல், பிரியங்கா ஆகியோரை சந்தித்துப் பேசியிருக்கிறீர்கள். அவர்கள் உங்களிடம் என்ன கூறினார்கள்?
ஆம், சந்தேகமே இல்லாமல், நாங்கள் உங்களுக்கு பக்கபலமாக இருக்க மாட்டோம்; நீங்கள் போட்டியிடுவதை வரவேற்கிறோம் என்று கூறினார்கள். அது மிக மிகத் தெளிவான பிரச்சினை. சொல்லப்போனால், அவர்கள் அனைவரும் கொஞ்சம் நீளமாகவும் கொஞ்சம் விவரமாகவும் சொன்னார்கள். நான் மிகவும் நட்பாகச் சொல்ல வேண்டும். அவர்கள் நிலைப்பாடு வெறுப்பதாகவோ அல்லது ஒரு தேர்தலை நடத்துவதை ஊக்கப்படுத்துவதாகவோ எந்த உணர்வும் இல்லை.
காங்கிரஸ் தலைவர் என்னிடம், ‘நீங்கள் ஏன் போட்டியிட விரும்புகிறீர்கள்… ஒருமித்த கருத்துக்கு வருவோம். நாம் எப்போதும் அப்படித்தான் வேலை செய்கிறோம்.’ அது பற்றிய குறிப்பு இல்லை. அவர் ஆரம்பத்தில் இருந்தே அதற்கு நேர்மாறாக கூறினார்.
அமைப்புக்கு சவால் விடும் தலைவராகவோ அல்லது அதிருப்திவாதியாகவோ நீங்கள் முன்னிறுத்தப்படுவீர்கள் என்று ஆரம்பத்தில் நீங்கள் பயந்தீர்களா?
நான் இப்போது கட்சியில் 14 வருடங்கள் பணியாற்றி சாதனை படைத்துள்ளேன். நான் வெளிப்படையாகப் பேசினேன். என் மனதில் பட்டதைச் சொன்னேன் என்பது மக்களுக்குத் தெரியும். ஆனால், கட்சி மீதான எனது விசுவாசம் குறித்து கேள்விக்கு இடமில்லை. முக்கியமான ஒவ்வொரு விஷயத்திலும் நான் கட்சியுடன் உறுதியாக இருந்தேன். எனது எழுத்துக்கள் மற்றும் பேச்சுக்கள், எழுதப்பட்ட புத்தகங்கள் போன்றவற்றிலும் நான் பாஜகவை விமர்சித்துள்ளேன். நான் எனது பார்வையில் உறுதியாக இருந்து வருகிறேன்… அதாவது, எனது சித்தாந்தம் அடிப்படையில் காங்கிரஸ் கட்சியை உயிர்ப்பிக்கும் சித்தாந்தம்தான்.
காங்கிரஸ் தலைவர் தேர்தலுக்குப் பிறகு காந்திகளின் (சோனியா, ராகுல், பிரியங்கா) பங்கை எப்படிப் பார்க்கிறீர்கள்?
இது நானோ அல்லது வேறு யாரோ பதிலளிக்க முடியாத ஒரு கேள்வி. காங்கிரஸின் மிக முக்கியமான வழிகாட்டும் நட்சத்திரங்களாக காந்திகள் தொடர்ந்து இருப்பார்கள் என்று நான் நம்புகிறேன்… யார் வெற்றி பெற்றாலும், கட்சியின் டி.என்.ஏ-விலும், கட்சித் தொண்டர்களின் பாசத்திலும் அவர்களின் இடம் சந்தேகத்திற்கு இடமின்றி இருக்கும்.
எந்தக் கட்சியும் ஒரு குடும்பத்தை மட்டுமே வழிநடத்த முடியும் என்று நம்பும் நிலைக்குத் தள்ளப்படக் கூடாது என்று நீங்கள் ஒரு கட்டுரையில் கூறியிருந்ததால் இந்தக் கேள்வியைக் கேட்கிறேன்?
அது கட்சி அமைப்பின் தலைமையைப் பற்றியது. அவர்களே சொல்லியிருக்கிறார்கள், உண்மையில் நீங்கள் குறிப்பிட்ட கட்டுரையில், நான் சொல்லியிருப்பேன். இப்போது அவர்கள் அதை செய்ய விரும்பவில்லை என்று சொன்ன பிறகு, அவர்களில் ஒருவர் இல்லாமல் நாங்கள் ஆதரவற்றவர்கள் என்று கட்சி சொல்ல முடியாது… அவர்கள் அதை செய்ய விரும்பவில்லை, நாம் வேறு யாரையாவது கண்டுபிடிக்க வேண்டும்.
2019 மக்களவைத் தேர்தலைத் தொடர்ந்து, எங்களுடைய தோல்விக்கு பொறுப்பேற்று கட்சித் தலைவர் பதவியை ராகுல் காந்தி ராஜினாமா செய்தார். அவரிடம் பேச முயன்ற பலரில் நானும் ஒருவன். எங்கள் மறுமலர்ச்சிக்கு யார் பொறுப்பேற்பார்கள் என்று நான் சொன்னது எனக்கு நினைவிருக்கிறது. ஆனால், அவர் தனது முடிவில் உறுதியாக இருந்தார். அதை நாம் மதிக்க வேண்டும். எனவே, அதிலிருந்து விலகி இருக்க வேண்டும் என்ற அவர்களின் விருப்பத்திற்கு நாங்கள் மதிப்பளிப்பதால், நாங்கள் குடும்பத்தைத் தாண்டி பார்க்கிறோம்.
உங்களுடைய பலமாக எதைக் கருதுகிறீர்கள்?
அதை மற்றவர்கள்தான் கூற வேண்டும். காங்கிரஸின் பாரம்பரிய தொகுதிக்கு அப்பால் வாக்காளர்களை நான் நிச்சயமாக ஈர்க்க முடியும் என்று நான் நம்புகிறேன். தொடர்ச்சியாக இரண்டு தேர்தல்களில் நாங்கள் சிக்கியுள்ள 19 சதவீத வாக்குகள் என்ற அளவை தாண்ட வேண்டும் என்று நான் நீண்ட காலமாக உணர்ந்திருக்கிறேன். நாம் அந்த அளவில் இருக்க முடியாது. ஆட்சியின் இயல்பான கட்சியாக இருக்க முடியும் என்று எதிர்பார்க்கலாம். அதற்காக, கடந்த இரண்டு தேர்தல்களிலும் எங்களுக்கு வாக்களிக்காமல், முன்னர் எங்களுக்கு வாக்களித்த மற்றும் மீண்டும் எங்களுக்கு வாக்களிக்கத் தயாராக இருக்கும் மக்களை மீண்டும் அழைத்து வருமாறு நாம் வேண்டுகோள் விடுக்க வேண்டும்.
2014, 2019-இல் பா.ஜ.க-வுக்கு வாக்களித்த அனைவரும் கண்டிப்பாக தீவிர இந்துத்துவவாதிகள் அல்லது நிரந்தரமாக எங்களிடம் இருந்து விலகிவிட்டவர்கள் என்று நான் நினைக்கவில்லை. கருத்தியல் கேள்வியைத் தவிர வேறு காரணங்களுக்காக நிறைய பேர் வாக்களித்தார்கள் என்று நினைக்கிறேன். புல்வாமா, பாலகோட்டுக்குப் பிறகு அது தேசியப் பாதுகாப்பாக இருந்திருக்கலாம். இது 2014-இல் பொருளாதாரமாக இருந்திருக்கலாம்; மோடி குஜராத் நிறுவனங்களின் திறமையான சி.இ.ஓ என்ற செய்திக்காக இருக்கலாம்.
இந்த மாதிரியான செய்திகள் காங்கிரஸ் வாக்காளர்களாக இருந்த வாக்காளர்களை அல்லது குறைந்தபட்சம் காங்கிரஸுக்கு வாக்களித்த வாக்காளர்களை அந்த பக்கம் அழைத்துச் சென்றிருக்கலாம். எனவே நாங்கள் அவர்களை மீண்டும் அழைத்து வர வேண்டும். இது எனது வேண்டுகோளின் குறிப்பிடத்தக்க பகுதியாகும் என்று நான் நம்புகிறேன். குறைந்த பட்சம் அதிக எண்ணிக்கையிலான காங்கிரஸ்காரர்கள் மற்றும் பெண்கள் என்னை அழைத்து, என்னை போட்டியிடுமாறு வலியுறுத்தினர்.
இரண்டாவது விஷயம் என்னவெனில், எனது நிறுவனத் திறனைப் பொறுத்த வரையில், நான் புதிதாக உருவாக்கிய அகில இந்திய வல்லுநர்கள் காங்கிரஸின் நிறுவனர்-தலைவராக இருந்ததைத் தவிர, கட்சி அமைப்பிற்குள் நான் பெரிய அளவில் பணியாற்றவில்லை. இது வெறும் ஐந்தாண்டுகளில் 20 மாநிலங்களில் 1,000க்கும் மேற்பட்ட கூட்டாளிகளுடன் நம்பகத்தன்மையுடன் நிறுவப்பட்டது. எனவே காங்கிரஸுக்குள் எப்படி மாற்று மாதிரியை உருவாக்க முடியும் என்பது எனக்குத் தெரியும்.
ஆனால், அமைப்பை சீர்திருத்துவதற்கான யோசனைகள் என்னிடம் உள்ளன. அவற்றில் ஒன்று அதிகாரக் குவிப்பை அகற்றி மாநில அளவிலான தலைவர்களுக்கு அதிகாரம் அளிக்கப்படும். கட்சித் தலைவரே அனைத்தையும் செய்ய அதிகாரம் அளிக்கும் ஒற்றைவரித் தீர்மானத்தின் சகாப்தம் முடிவுக்கு வரும்.
நிறுவன அனுபவத்தைப் பற்றி குறிப்பிட்டுள்ளீர்கள். உங்கள் பலவீனம் என்ன? காங்கிரஸ் தலைவர் பதவிக்கான உங்கள் முயற்சிக்கு நிறுவன அனுபவமின்மை தடையாக உள்ளதா?
எனக்கு எதிராக என்ன பேசப் போகிறார்கள் என்பது எனக்கு நன்றாகவே தெரியும். ஒன்று, நான் அமைப்பில் அதிக நேரம் செலவிடவில்லை - அவர் கட்சி அமைப்பைச் சேர்ந்தவர் அல்ல. நான் ஏற்கனவே எதிர்பார்த்தது பதில் அளித்துள்ளேன்.
இன்னொரு விஷயம், நான் இந்தி பெல்ட்டைச் சேர்ந்தவன் இல்லை என்று சொல்லப்படும். வேறு எங்கிருந்தோ ஒரு தலைவரை இந்தக் காலத்தில் கட்சி எப்படி ஏற்றுக்கொள்ளும்? லோக்சபாவில் இருந்து வெளியில் வரும்போது தினமும் சவுண்ட் பைட்டுகளை தருகிறேன் என்பதுதான் உண்மை. எனவே என்னால் மொழியை நிர்வகிக்க முடியும் என்பதை மக்கள் அறிந்து கொள்ள வேண்டும். நான் ஆங்கிலத்தில் அல்லது மலையாளத்தில் பேசுவதைப்போல ஹிந்தியில் எனது கருத்துக்களை வெளிப்படுத்துவதில் சிறப்பாக செயல்படுவதாக நான் நிச்சயமாகக் கூறவில்லை. ஆனால், உண்மை என்னவென்றால், மக்களின் பிரச்சினைகளைப் புரிந்துகொள்வதற்கும், மக்களிடம் பேசுவதற்கும் தீர்வுகளைக் கண்டறிவதற்கும், அது நிச்சயமாக போதுமானது.
இந்தியிலும் யார் வேண்டுமானாலும் பேட்டிகள், அறிக்கைகள் கொடுப்பேன். எனவே நான் முற்றிலும் தகுதியற்றவன் என்று இல்லை. தென்னிந்திய மற்றும் பிற இடங்களில் உள்ள சில மூத்த அரசியல்வாதிகளைப் போல, பொது இடங்களில் ஹிந்தி பேச மறுத்தவர்களில் நான் கிடையாது. நான் அதைச் சமாளிக்கத் தயாராக இருக்கிறேன், நாங்கள் இந்தி அறிவுஜீவியைத் தேடவில்லை என்று நினைக்கிறேன். ஆனால், மொழியின் தேவைகளை தொழில் ரீதியாக சமாளிக்கும் அளவுக்கு அறிவு உள்ள ஒருவரைத் தேடுகிறோம். அது என்னால் முடியும்.
உங்களுடைய ஜி-23 தலைவர்களுடனான தொடர்பு சுமையா?
இது சிலரின் மனதில் இருப்பதாக நான் உறுதியாக நம்புகிறேன். ஆனால், ஜி-23 ஒரு அமைப்பு அல்ல என்று நான் பலமுறை கூறியுள்ளேன். இந்த வார்த்தை ஊடகத்தின் உருவாக்கம். காங்கிரஸை புத்துயிர் பெறச் செய்யவும் பலப்படுத்துவதற்கான பெரிய காரணத்திலிருந்து திசைதிருப்பப்பட்டது. இது நாடு முழுவதும் உள்ள பல காங்கிரஸ் தொண்டர்களால் பகிர்ந்து கொள்ளப்பட்டது. ஜி-23 என்பது 23 பேர் கொண்ட ஒரு குறிப்பிட்ட குழு. அவர்கள் ஒரு கடிதத்தில் கையெழுத்திட கோவிட் பொதுமுடக்கத்தின்போது டெல்லியில் இருந்தனர். லாக்டவுன் இல்லாமலும், மக்கள் சுதந்திரமாக பயணிக்க முடிந்தாலும் இது மிகப் பெரிய எண்ணிக்கையாக இருந்திருக்கும்.
நான் ஜி-23 சார்பாக போட்டியிடவில்லை, அவர்களிடமிருந்து ஒப்புதல் பெறவும் இல்லை. எனது வேட்புமனுவின் நோக்கம் கட்சிக்கு புத்துயிர் அளிப்பதே தவிர, அதை சீர்குலைப்பது அல்ல.
ஜி-23 குழு இறுதியாக கலைந்துவிட்டதா?
இல்லாத ஒரு அமைப்பின் பேச்சாளராக என்னால் இருக்க முடியாது.
இறுதியில் நாம் அனைவரும் ஒரு கட்சி. எனவே, யார் வாக்களிக்க வேண்டும் என்று குறை கூறுவதைவிட, வாக்களிக்க தகுதியானவர்களின் வாக்குகளைப் பெற முடியும் என்பது நம்பிக்கை, அவர்கள் எப்படி வாக்களிக்க அனுமதிக்கப்படுகிறார்கள் என்பதைப் பற்றி கவலைப்பட வேண்டாம்.
"தமிழ் இந்தியன் எக்ஸ்பிரஸின் அனைத்து செய்திகளையும் உடனுக்குடன் டெலிகிராம் ஆப்பில் பெற https://t.me/ietamil”
Stay updated with the latest news headlines and all the latest Lifestyle news. Download Indian Express Tamil App - Android or iOS.